Warszawsko Syrynka
Bojki

Warszawsko Syrynka

Kiej downo tymu, podle epnej puszcze na kraju Wisły stoła rybacko osada

W osadzie ludzie prawiyli, że we Wiśle żyje syryna, kiero chowie sie w głymbinach i yno nikiedy wypływo na luft coby piyknie śpiywać. Żodyn jom nigdy nie widzioł, tela yny, że rybŏki słyszeli jom nieroz jak szli nazot z połowów. Ôńskigo razu trzech rybiŏrzi wysztaunowało, że tako syryna to może być zocno sprawa:

Jak jom sam chycimy i zawieziymy księciowi, to na zicher dostanymy moc złota!

I tak to narychtowali mocne sieci, w barzołach na kraju rzyki skukali łōdź i postanowiyli doczkać trzi dni aż bydzie pełnia ksiynżyca coby dojrzeć syryna. Yntlich nastała pełnia i rybŏki skryli sie we łōdzi. Długo ni musieli tyczeć – syryna hned wypłynyła z wody, siadła na pobliskim głazie i zaczła śpiywać. A śpiywała tak, że rybiŏrze stoli oczarowni i żodyn ani drgnył. Stoli tak i stoli zasłuchani, aż yntlich jedyn sie otrząsnył i zakomandyrowoł, że wszyjscy majom se zatkać uszy woskiym coby nie słyszeć magicznego śpiywu.

Warszawsko SyrynkaRybŏki gibko ciepli fizyny na przerażono syryna i zasmyczyli jom do chaty

Tam mioł jom wachować młody rybiŏrz z osady, kierymu zawczasu przikozali zatkać se uszy. Ale jak yny syryna chciała coś pedzieć, prostoduszny rybŏk odetkoł se uszy bo tyż był ciekawy czego sie dowiy. Syryna zaczła ślimtać coby jom wypuściył, a jak tyn nie chcioł na to przistŏć, zaczła śpiywać. I tu karlus prziszoł o głowa. Oczarowany i półprzitomny wziōn syryna na ręki i zasmyczył nazot do Wisły. Stworzyni ajnc mig popłynęło na pojszodek rzyki a nieszczęsny młodzian, dali go, za niom! Stare rybiŏrze dojrzeli co sie wyrobio i zaczli lecieć do młodego ale już było za nieskoro.

Syryna zawołała im gorzko z wyrzutym:

Chciałach was bronić przed niecherskościami i umilać czas moim śpiywym! Ale skoro taki z was niegodziwce to odpływōm i już nigdy wiyncy wom nie byda śpiywać. A byda nazot yny wtynczŏs, jak osadzie bydzie zagrażać poważne niebezpieczyństwo i trza bydzie was brōnić mieczym i tarczōm!

Warszawsko SyrynkaPo tych wajaniach, syryna znikła i już nigdy sie nie pojawiyła. Biydnego młodego rybŏka tyż już żodyn wiyncy nie widzioł. Dzisio na miejscu osady stoi epne miasto Warszawa. A podle kraja Wisły je pōmnik syryny z tarczōm i mieczym uniesionym do góry, na znak, że syryna dŏwo pozōr na swoi roztomiyłe miasto.

Dzielny ołōwiany żołnierzyk Inkszo
Bojki

Dzielny ołōwiany żołnierzyk

Ônskigo razu było se dwajścia piyńć ołōwianych żołnierzyków a wszyjscy byli urodzyni z tej samej, starej łeżki

Brōń trzimali na ramiyniach, głowy sztywno uniesione, a obleczyni byli w szumne, czerwiōne abo niebieski mōndury. Jednego dnia trefiyli do bogatego dōmu, na gyszynk do małego bajtla. Młody rozwiertoł paczka i rōd był co niemiara! Od razu ustawiył wojŏków w ordōngu na stole i wtedy sie kapnył, że jedyn żołnierzyk to był jakiś opaczniok – mioł yny jedna noga bo był ostatni do odlywu i na drugo szłapa już nie stykło ołōwiu. Ale bajtel skuli tego jeszcze bardzi mu przoł.

Na stole miyszkało tyż kupa inkszych graczek, ale nojgryfniejszy był zomeczek z wieżyczkami i wspaniałym ôgrōdym. W zomeczku miyszkała piykno baletnica o alabastrowej gymbiczce. Wojŏkowi wiela nie trza było, zakochoł sie migiym w filigranowej, ślicznej paniynce. Jednej nocy, jak wszyjscy ludzie w dōma poszli już spać, graczki narychotwały se wesoły fajer, dziadek do ôrzechów skŏkoł jak oszalały, żołniyrze bowiyli sie w wojna, a misie tańcowały doobkoła stoła. Yno wojŏczek stoł i poziyroł cołki czas na swoja paniynka.

Dzielny ołōwiany żołnierzyk InkszoÔroz ku żołnierzowi prziszoł szpetny czorny dioboł i zacznył go szterować. Yntlich wojŏk kozoł mu pońść weg i dioboł sie ganc zeźlył.

Rano sie porachujymy, żołnierzyku!

Nastympnego dnia bajtel postawiył swoigo ulubionego wojŏczka na ôknie, coby se pozaglōndoł jak fajnie świyci klara

Na nieszczęści ôroz zawioł wiater i żołnierzyk wypod bez ôkno! Młody polecioł go chledać, ale nie znoloz go nikaj i ze ślimtaniym prziszoł nazot do dōm. Wojŏk leżoł strapiony podle beszōnga, aż prziszły dwa rojbry i zaczły sie pośmiywać z żołnierzyka. Yntlich narychtowali mu łódka ze starego cajtōnga i puściyli z nurtym wody z rynsztoka. Chichrali sie przi tym fest, a biydny wojōk mało nie świtnył ze starości! Ale mina dali mioł niewzruszono, blank nie doł po sia znać, że mo strach.

Ôroz żołnierzyk wpōd do gulika – zdało mu sie, że już je fertich i żałowoł, że nie wyznoł ślicznej paniynce co do nij czuje. Łódka belōntała sie na wszyski strony i wojōk mało co nie wypod, ale dali dzielnie trzimoł broń na ramiyniu i pocieszoł sie, że te mecyje ni mogōm przeca trwać wiecznie.  Jakby tego było mało, w rynsztoku trefiył na epnego szczura, kiery zrobiył gromki larmo:

Zaros sam pokozuj paszport, bo jak ni to cie utopia!

Wojŏk fest ścisnył broń na ramiyniu i pomknył gibko z wartkim nurtym wody. Szczur zgrzitoł zębami i fuczoł za nim, aż yntlich zostoł kajś ze zadku i straciył sie żołnierzykowi z ôczu.

Dzielny ołōwiany żołnierzyk InkszoÔroz wojŏk se doł pozór, że łódka sie rozpaduje – cajtōng już ganc przemoknył i zacznył tōnyć

Żołnierzyk plōmpsnył do wody i byłby sie utopiył, ale dopadła go epno ryba i połkła w całości! W bachorzu ryby było ćma i fest ciasno ale wojŏk nie chcioł sie poddać i dali trzimoł głowa wysoko uniesiono, a co! Yntlich ryba złowiyli rybŏki, sprzedali jom na torgu i żołnierzyk trefiył du dōm, kaj był przōdzi na stole z graczkami! Cuda i dziwy sie nikiedy dziejōm na tym świecie! Kucharka zaniosła go pokozać reszcie familiji i wszyjscy sie dziwowali jako to sie znojd nazot biydny wojŏk. Postawiyli go na stole podle inkszych bawidełek i żołnierzykowi o mało płaczki nie poleciały ze wzruszynio jak dojrzoł swoja  gryfno paniynka.

Dziwali sie tak na sia, ale żodyn nie padoł ani słowa. Aż prziszeł bajtel, kierymu wojŏczek już sie ganc nie podoboł. Wciepnył go do ôgnia w kōminku i biydny żołniyrz zacznył sie topić w płomiyniach! Było mu fest gorko, ale dali trzimoł swoja broń i ani myśloł spuścić głowa! Gorsko wysztaunowoł, że to musi być jako klōntwa złego dioblika co prześladowoł żołnierzyka eli po telkim czasie… Ôroz zawioł mocny wiater i porwoł śliczno dziołszka ze kraja stoła prosto do ôgnia, ku roztomiyłymu wojŏkowi. I tak oba sie stopiyli we hajcōngu.

Rano jak służōnco wygarniała hasi z kōminka, znejdła małe ołōwiane serduszko, bo yno tela zostało z dzielnego żołnierzyka.

Dzielny ołōwiany żołnierzyk Inkszo

Calineczka
Bojki

Calineczka

Ôńskigo razu żyła se kobiyta, co fest chciała mieć bajtla, a że ni miała męża, poszła po rada do starej heksy co miyszkała pod lasym. Szcziga dała babie ziorko jyczmiynia i przikozała posadzić w doniczce. Hned z ziorka wyrosnył piykny kwiotek, a w pojszodku baba znejdła malućko, szwarno dziołszka. Muter nazwała jom Calineczka, skuli tego, że była mało i krucho. Dziołszka dobrze sie miała, spała w wygodnym, woniatym kwiotku, a bez dziyń pływała w misce z wodōm, w szpecjalnie naszykowanej łódeczce. Ale dobre czasy gibko sie miały skończyć…

Jednej noce du dōm zakradła sie epno, szpetno ropucha

Jak yny dojrzała gryfno frelka, wysztaunowała, że szłoby jom wydać za jeji syna, gynał tak ôszkliwego jak ôna. Szkaradło porwało śpiōnco Calineczka i wsadziyło jom do leluje na pojszodku strumiynio, tak coby dziołszka nie poradziyła citnyć. W tym czasie ropucha zaczła rychtować w głębinie ciaplyty miyszkani do młodej pary.

Rano Calineczka sie obudziyła i zaczła fest ślimtać jak sie pokapowało co sie wyrobio. Ropucha przedstŏwiyła ij swojigo szkaradnego syna i dali go, szykowała ciaprajsko nora. Na szczynści dobre ryby dosłyszały chełkani dziołszki i żol im sie zrobiło szwarnego bajtla. Przegryzły korzynie leluje i Calineczka popłynyła z wartkim nurtym strumiynio.

CalineczkaDziołszka płynyła i płynyła, aż ôroz z leluje porwoł jom wielki, bachraty chrabąszcz!

Julik polecioł z Calineczkōm wysoko na strōm i posadziył jom na liściu. Nastympny apsztyfikant, co to sie zakochoł we szwarnej dziołszce! Zaros zebrały sie wszyski chroboki co miyszkały w ôkolicy. Ale zaczło sie wajani:

– Jako biydno dziołszka, mo yny dwie szłapki!
– A kaj ôna mo różki?
– Ganc nie podano je do chrabąszcza, co za szkarada!

Julikowi było gańba beztuż zniechyncōny wziōn Calineczka i ôstawiył jom na łące. A co sie frelka uślimtała skuli tego, że jom chrabąszcze odrzuciyły… Fest ij było niechersko i tak w żałości przesiedziała cołki lato na łące.

Yntlich prziszła zima i Calineczka napoczła chledać kaj schrōniynio przed śniegiym i zimnym wiatrym. Tak znejdła mysio norka podle pola. Przez ôkiynka dojrzała ciepło, szumo izba i migiym zaklupała we dwiyrze. We norce miyszkała staro mysz, kiero przigarnyła dziołszka, pod warunkiem, że ij bydzie pomogać przi chałupie. Calineczka zaros sie zgodziyła!

CalineczkaMysz nikiedy odwiedzioł bogaty, oczytany kret co miyszkoł pora metrów dali

Jak yny pojrzoł na Calineczka, to migiym sie zakochoł i poprosiył o ryka. Frelce sie to nie zdało bo kret był stary i ślepy, sztyjc wajoł i nie lubiył słońca ani kwiotków. Tymczasym kret już sztalowoł coby zamiyszkać z Calineczkōm głymboko pod ziymiōm i wcale nie wylazować na luft i na łąka.

Prziszła wiosna i do ślubu niewiela już zostało, a Calineczka nie wiedziała jako sie z tego wykryncić. Jednego dnia frelka poszła sie luftnyć, a nad polym praje furgała zwinno jaskółka. Ptok wesoło świyrgolył i jak widzioł, że dziołcha je nieszczynśliwo u myszy, padoł że jom weźnie do fajniejszego miejsca.

Calineczka rada zaros siadła mu na pukiel i pofurgali do kupy hyn daleko, bele dali od starego, durdlawego kreta

Jaskółka ôstawiyła Calineczka na słonecznej łące, na piyknym kwiotku. Jak frelka rozchylyła płatki, dojrzała szwarnego młodziyńca, ganc podanego do sia! A karlus był królym elfów i nosiył zocno korona. Młodzi migiym sie w sobie zakochali i hned wystawiyli szumne wesele. Tak to Calineczka została królowōm elfów, hen na łące, za wysokimi górami i dalekimi lasami.

Bazyliszek
Bojki

Bazyliszek

Kiej downo tymu żył se we Warszawie płatnerz co sie zwoł Melchior Ostroga

Melchior mioł dwoje bajtli – dziołsze było na miano Halszka a synkowi Maciek. W mieście chop był znany z tego, że robiył fest zocne zbroje – porzōndne, trwałe i wyglancowane tak, że szło sie w nich przeglōndać choby we zdrzadle.

Ońskigo razu do stolice przijechała grupa wandrusów-kuglorzi. Na Starym Rynku zrobiyło sie gwarno i kolorowo, wszyjscy wylegli na ulice coby se obejrzeć co tyż te cyrkuśniki ciekawego pokożōm. A że Halszka i Maciek to były wrazidlate dziecka, zaros tyż chciały gzuć na rynek. Fater przestrzegł ich yno przed starōm kamienicōm na Krziwym Kole i bajtle pognały na rynek.

BazyliszekNa mieście było moc wystympów, kuglorze zabawiali ludzi a kramy z roztomajtymi dziwnymi klamotami kusiyły kolorami i klangami

Halszka i Maciek byli fest radzi i wesoło buszowali w tej gwarnej ciżbie. Ôroz bajtle dojrzały jak jedyn kuglorz pociep swoi piszczałki i poszeł ku zakozanej kamienicy na Krziwym Kole. Ludzie mu godali, że w kamienicy straszy i jak kiery wlezie do pojszodka to już nigdy żywy nie wyńdzie. Ale kuglorz sie zaprzył i padoł, że on sie niczego nie boi i idzie po skarby kiere na zicher som skukane w pywnicach.

Bestyjok poloz do ciymnych pywnic kaj wioło chłodym i dziwnie woniało siarkōm. No to bajtle dali go, za nim! Chop szeł ciymnymi korytarzami aż dojrzoł światełka kajś na ôstatku pywnic.

BazyliszekPoszoł jeszcze dali i ôrŏz okozało sie, że te światełka to były epne ślypia strasznego potwora! Z ciymności wychynył przerażajōncy stwór o głowie kokota i ogonie węża, kiery yno zajrzoł na kuglorza a tyn ajnc mig przemiyniył sie w kizlok! Potworno to była scyna i dziecka gibko skryły sie za epnymi krziniami co stoły w kōncie. A pitnyć z pywnic nie było jako bo rozjuszony Bazyliszek chodziył tam a nazod znerwowany, że go ludzie szterujōm.

W tym czasie fater prziszoł na rynek bo sie strŏpiył, że dziecek długo ni ma

Roz dwa sie wyjaśniyło co sie podzioło. Pod kamienicōm na Krziwym Kole stoło kupa ludzi co widzieli jak do piwnic słazi kuglorz i bajtle i dotela żodyn stamtōnd nie wyloz. Melchior o mało nie dostoł hercszlagu ale jakoś sie usiotoł i polecioł drap do swoigo warsztatu po nejlepszo zbroja i tarcza jako mioł. Tak uzbrojony poszoł do pywnic kaj gibko dojrzoł światełka. Mioł złe przeczucia beztuż szoł zasłonyty swojom wyglancowanōm tarczōm. Ôroz usłyszoł ryk nieziymski i dojrzoł strasznego Bazyliszka o kierym ludzie godali, że jak yny sie na kogo pojrzy to zaros zamiynio nieszczęśników w kizloki. Ale tym razym klōntwa obróciyła sie prociw potworowi – jak dojrzoł swoi odbici w tarczy Melchiora, migiym zamiyniył sie w epny kamiyń!

Halszka i Maciek ciepły sie ku fatrowi z radościōm, rade że potwora już ni ma i mogom yntlich wylyź cało z okropnych pywnic. Jak wyleźli na luft, ludzie zaczli wiwatować i wychwalać odwaga Melchiora. Historyjõ gibko rozeszła sie po cołki Warszawie i berajōm jom tam po dziś dziyń.

Nowe szaty cysŏrza
Bojki

Nowe szaty cysŏrza

Ôńskigo razu żył se cysŏrz kiery fest był rod łoblyczkōm

Nie staroł sie o swoich wojŏków ani o sprawy państwowe a za to sztyjc wynokwioł nowe lōnty i przeblykoł sie co godzina. Nojważniejsze było coby pokozać ludziōm jaki je szykowny i galantny. Kiejsik do miasta cysŏrza przijechało dwóch cygōnów kierzi podali sie za krawców. Nagodali władcy że szyjōm szumne i barwne szaty, kiere ku tymu miały mieć cudowne właściwości! Jakby kiery tych szat nie dojrzoł, znaczyłoby że je gupi i nie nadowo sie swojigo urzyndu.

Cysŏrz był rōd i zmiarkowoł, że dobrze by było ôboczyć kiery z jego poddanych je mało we wercie

I zawczasu napytoł se szumne szaty. Machlyrze zarzōndali złota i najwspanialszych sztofów ale zamiast tkać łoblyczka, skukali kosztowności a przi pustych werksztelach yno udŏwali że szyjōm. Tak mijały dnie a miglance żywo uwijali sie we swoim werksztacie.

Nowe szaty cysŏrzaYntlich władca wysłoł na zwiady swojigo zaufanego ministra. Poczciwy stary chop nie dojrzoł niczego na wrzecionach i sie wylykoł że snadnie je gupi i nie zno sie na swoji robocie. To zacznył udŏwać że widzi piykny sztof i fest wychwaloł niewidzialne wzory. Z takōm godkōm prziszoł do cysŏrza kiery był fest rōd skuli wieści i wysłoł cygonōm jeszcze wiyncy złota i szlachetnych jedwabiów. Za pora dni cysŏrz uzaś ôdkōmandyrowoł swoigo zaufanego poddanego i historyjo sie powtórzyła – urzyndnik nic nie dojrzoł ale coby nie wyńść na gupigo zacznył chwolić paradne łoblyczki kierych tak rychtyk nie było.

Yntlich som cysŏrz wybroł sie ze swojōm świtōm do machlyrzów coby ôbejrzeć szaty

Wszyjscy ôniymieli bo żodyn nic nie widzioł i tyż żodyn nie chcioł sie do tego prziznać. Władca blady i niecherski zacznył udować że sromota mu sie podobajōm wszyski łoblyczki eli nawet se jedyn wybroł na nadchodzący fest w mieście. Za pora dni mioł sie odbyć epny fajer do kupy z paradōm, kaj na czele pochodu pod baldachym mioł jechać cysŏrz. Skuli tego władca potrzebowoł rychtyk szumnych łoblyczek.

Nowe szaty cysŏrzaW dniu procesyje cygōny prziszli do cysŏrza i zaczli udować że go strojōm we wspaniałe lōnty

Szaty miały być tak leki że aż ich nie było czuć! A jaki szumne wzory, jaki cudowny sztof! Tak wysztiglowany to cysŏrz jeszcze nikyj nie był! Władca rōd nierōd doł sie łoblyc i yntlich siod do karety. A był tak rychtyk był yny odzioty w same batki a lakszuły. Parada niewiela uszła jak ôroz jakiś niefrasobliwy bajtel zaryczoł że przeca cysŏrz je sagi! No to ludzie tyż zaczli wołać że bajtel mo recht, władca je nagaty jak go Pōnbōczek stworzył! Zaczły sie szyderstwa i poszklybki a cysŏrz pyndym citnył do zōmku, czerwiony z gańby choby pultok. A w miyndzyczasie chytre cygōny pitły z miasta ze złotym i drogimi sztofami…

Biydny cysŏrz nabroł rozumu i niechoł starania o łoblyczki a zajmnył sie noreszcie sprawami swoigo państwa coby zmazać gańba i niechersko fama.

Pastyrka i Kuminiorczyk
Bojki

Pastyrka i Kuminiorczyk

Było se kiedyś epne drzewiane wertiko z roztomajtymi szuflodami

Na pojszodku był wyrzeźbiony pół-człowiek, pół-kozioł co to mioł postać ludzko ale koźle giry, rogi na czole i długo broda. Wszyjscy przezywali go Koźlim Sierżantym. Cudok tyn mioł widok na gryfno porcelanowo Pastyrka co stoła na stole. Frela miała strojny klajd, zaróżowiono gymbiczka i zgrabnie podpiyrała sie na kijoku pasterskim. Szykowno to była dziołcha! Kole ni stoł wysztiglowany i przistojny karlus – dzielny porcelanowy kuminiorz ze drabinōm.

Młodzi se fest przali i chcieli iś w żyniaczka

Ale na drodze stoł im ōpa od dziołchy, co go wołali Chińczyk, stary, epny becher kiery rygierowoł cołkōm izbōm. Chińczyk rozkozoł, że Pastyrka mo sie żynić z Sierżantym skuli srebra i kosztowności pochowanych w starym wertiko. No to dziołcha zaczła ślimtać bo wcale ij sie nie zdało żynić sie z takim brzidokiym. Pastyrka wymedytyrowała że chce iś weg we świat i wiyncy nie wracać do izby na stół. Kuminiorczyk ij tuplikowoł coby se to rozwożyła ale dziołcha sie uprzyła i fajrant.

Pastyrka i KuminiorczykKarlus ni mioł za wiela do godanio beztuż wziōn swoja drabina i zaczli po leku ślazować ze stoła

Karkołomne to było ale jakoś śleźli i sie nawet nie strzaskali. Jak becher to oboczył to sie zdało że dostanie hercklekotów! W izbie zrobiyło sie epne larmo i zakochańce musiały gibko citać bo Chińczyk już był we sztańdzie gzuć za nimi.

I tak poleźli do kumina a była tam ćma i szpetnie. Spinali sie tak i spinali, sztyjc pod góra. Kuminiorczyk szeł piyrszy i rōncz on sie wyspinoł, podowoł drabina Pastyrce. Yntlich im sie udało, umaraszyni i ściorani wyleźli na som wyrch. Ale jak dziołcha pojrzała na świat, to zaczła lobiydzić że chce iś nazot. Doobkoła było kupa domów, konsek dali dupny, ciymny las, bezkresne pola i łąki. Świat zdoł ij sie epny i straszny. Kuminiorczyk tuplikowoł że sie niom zajmie, że se poradzōm i wszysko bydzie dobrze ale frela chciała sie wracać i szlus.

Pastyrka i KuminiorczykRod nie rod, synek przistoł na lamynta i zaczli pomału słazić bez kumin

Kuminiorczyk brniył i brniył ale yntlich sie usiotoł jak pojrzoł że dziołcha przestała ślimtać i szczynśliwo lezie za nim. Jak wparzyli do paradnej izby to sie okozało, że ōpa Chińczyk sie roztrzaskoł jak próbowoł zaiwaniać za zakochańcami i stoł teroz biydny i posklejany. A w tej swoji felerności nie poradziył już nic pedzieć bo coś niechersko go posklejali. No to młodzi dali go! Poszli gibko w żyniaczka bo yntlich im żodyn nie zakazowoł. W paradnej izbie zrobiyli huczne weselicho i żyli długo i w spokojności aż sie sami nie potrzaskali.

Bojki

Roszpunka z Rudy Ślōnski

Ôńskigo razu w Rudzie żył se mąż i żona kierzi fest chcieli mieć bajtla

Lata leciały ale jakoś im to nie szło. Kiejsik kobita dojrzała z ôkna, że u starej heksy za płotym rośnie piykno, soczysto roszpunka. Baba miała na te gymizy takigo pypcia, że aż jom zmorzyło. No to chop wziōn i zakrod sie w nocy do zegródki czarownice i urwoł szałot do swoji baby. Na drugi dziyń zaś była lajera o gymiza no to mąż uzaś poszoł zahabić roszpunka. Ale tym razym haksa go zdybała! Już miała ciepać złe czary ale chop zacznył ślimtać, że to do chorej żony co już ledwa dycho. Heksa sie ulitowała i puściyła go wolno ale musioł prziobiecać, że jak sie urodzi bajtel to oddajōm go czarownicy. I tak tyż sie stało.

Kobita urodziyła dziołszka kiero wyrosła na fest gryfno frelka. Ale zło heksa była o nia zowistno i zamkła jom we wieży podle Wirka. W baszcie nie było schódków ani dwiyrzi, yny małe ôkno. Jak heksa chciała iść we byzuch to spinała sie po długim złotym warkoczu kiery dziołcha przestyrczała przez ôkno.

Roszpunka z Rudy Ślōnski
Kiej dziołcha se śpiywała coby umilić samotność a praje podle wieże rajtowoł na koniu królewicz

Karlusowi tak sie przipodoboł tyn głosik że chcioł wylyź na baszta ale nikaj nie było drabiny. Skrył sie w barzołach i zacznył kukać ku wieży. Ôroz prziszła heksa i zawołała:

Roszpunko roztomiyło, ciepni mi warkocz to wyleza do cia!

I tak czarownica wdropała sie do wyrchu. To królewicz prziszoł na drugi dziyń i tyż zawołoł do frelki coby mu spuściyła złoty warkocz. Jak Roszpunka ujrzała karlusa to miała strach ale zaczli se przijaźnie pogadywać i roz dwa sie w sobie zakochali. I tak zacznył królewicz dziynnie jeździć na zolyty a heksa długo sie nie pokapowała co sie wyrobio we Wirku.

Ale jednego dnia dziołcha ganc pokopała w lelujach! Przetlapła sie czarownicy o królewiczu i motyka sie fest znerwowała. Utła dziołsze złoty warkocz i wygnała jom na pustelnia, a sama doczkała we wieży na królewicza. Jak karlus przijechoł zaś na zolyty i wdropoł sie do wyrchu, heksa ciepała sie jak mucha w taszlampie, że wieża je pusto, Roszpunki już ni ma i nigdy wiyncy jom nie ôboczy!

Królewicz w rozpaczy ciepnył sie z ôkna ale na szczyńści przeżył

Biydok wydziuboł se ôczy na ciernisku w kiere wpod i taki ślepy zacznył sie tułać z żałościōm po Zobrzu i Gliwicach i chełkoł za swojom ukochanōm.

Kiej doloz aż na pustelnia przi Pyskowicach i tam znojd Roszpunka! Jak dziołcha dojrzała swoigo galana to padła mu w ramiona i zaczła ślimtać ze wzruszynio. I jak te płaczki kapały na ôczy królewicza to karlus dostoł nazot wzrok! Wartko wziōn Roszpunka z ôszkliwej pustelnie i zamiyszkali do kupy w zomku kaj mieli moc bajtli i żyli długo a szczyńśliwie.

Roszpunka z Rudy Ślōnski

O wilku i siedmiu koźlōntkach
Bojki

O wilku i siedmiu koźlōntkach

Ôńskigo razu była se ciga co miała siedym koźlōntek kierym fest przała

Jednego dnia musiała iść do lasa po trowa. Dała upozorniyni bajtlōm że razinku nie śmiōm otwiyrać nikomu dwiyrzi a tym bardzi chwańciarskimu wilkowi co rojbruje po okolicy. I koza-muter se poszła. Nie minyło wiela czasu a kieryś zaklupoł do dwiyrzi.

– Bajtle roztomiyłe, odewrzicie mi dwiyrze, to jo, wasza muter! Prziszłach już z lasa i mom do kożdego gyszynk!

– Nie otworzymy ci dwiyrzi bo tyś je wilczysko! Nasza mama mo miły i ciynki głosik a ty mosz chruby i chrapliwy chobyś był ôżarty!

To wilk polecioł na torg, zahabiył epny kōnsek kredy i cołki go zjod, tak że głos mu sie poônaczył na wysoki i ciynki. Uzaś zaklupoł do dwiyrzi koźlōntek ale bystre bajtle dojrzały jego czorno, włochato łapa i zaś go odkozały.

Bestyjok coroz bardzi znerwowany polecioł do piekorza, nasmyśloł że sie piznył w łapa i fechtowoł coby mu naszmarować to ała ciastym. Potym pogzuł do młynorza i warczoł coby mu posuć łapa mąkōm. Chop sie skapnył że wilk rychtuje jakiś szwindel ale kabciorz postraszył że go zeżere jak mu tej łapy nie umarasi mąkōm. To biydny młynorz zrobiył co mu rozkozoł wilk.

O wilku i siedmiu koźlōntkachI gizd pierziński polecioł do chałupy kózek

Niestety koźlątka dały sie zrobić za błozna i jak wilk pokozoł bioło łapa, wpuściyły go du dōm. I sie zaczły breweryje! Koziczki citły i pokryły sie po kōntach ale wilk dopod ich leko i warto łyknył jedna za drugōm. Yny nejmłodszo sie uchowała bo sie skryła we skrzince od stojōncego zygora a wilkowi nie prziszło do palicy tam pojrzeć.

Pożrane wilczysko wylazło z dōma i legło kōnsek dali na łōnce pod strōmym. Za chwila prziszła du dōm ciga i o mało nie dostała hercszlagu jak dojrzała co sie w chałupie porobiyło. Zaczła ślimtać rozpaczliwie a wtedy z zygora wygramolyło sie nejmłodsze koźlątko.

O wilku i siedmiu koźlōntkachObie zaczły chełkać i z niecherskości poleciały na łąka kaj dojrzały charczącego wilka

Bestyjok chrapoł tak, że aż sie strōm telepoł! A ciga zmiarkowała że coś sie mu jeszcze ruszo w bachorzu! Zaros posłała nejmłodsze koźlątko po szyry, jegła i cwist po czym rozpruła łotrowi bas i koziczki zaczły wyskakiwać jedna za drugōm. Kożdo szczynśliwie obstoła bo wilk w aszfōngu wszyski połknył i żodnej nie pogryz. Continue Reading…

Szpetno Yntka ze Sztauwajerów
Bojki

Szpetno Yntka ze Sztauwajerów

Kiej downo tymu na wiosna w katowickich Sztauwajerach żyła se ynta co to praje wysiadywała jajca

Jednego dnia z jajec wykluły sie słodki piskloki kiere radośnie pipały i rade dokazywały. Yny jedno jajco sztyjc nie chciało pynknyć. Kaczyce zaczły brać mory bo chciała iś z młodymi popływać a tu trza było siedzieć na żici. Aż yntlich z ôstatnigo jajca tyż sie wykluł pisklŏk. Tela yno że stworzyni było ganc niecherski – wielki, czornawe i jakigoś takigo inkszego zortu.

Młodo yntka ni miała lekigo życio na Sztauwajerach – wszyjscy jom szterowali i żodyn nie chcioł sie z niom bowić bo była tako brzidko. Inksze ynty przezywały jom brzidok, szczypały i dugały. „Pacz sie stracić!” gizdy buczały omajlant. I tak mijoł dziyń za dniym. W końcu Szpetno Yntka już nie strzimała napasztowań i citła ze Sztauwajerów. Ślimtała przi tym, że chyba pryndzy sie wilijo w maju trefi niż jom kiery polubi.

Szpetno Yntka ze SztauwajerówBoroczka dolazła na barzoły kaj sie skryła we sitowiu

Tam jom znejdły dziki ynty i zaczły sie dziwować co to za brzidok sie tu utrefiył. Ynty zaprosiyły młodo coby pofurgała z nimi na Pławniowice ale jak yno poderwały sie do luftu to ôroz uszczelyły ich myśliwce co sie skryły w chebziach! Szpetno Yntka miała tak strach że aż sie nie poradziyła ruszyć. Choby miała mało starości to eszcze prziszły do ni bzuty od fesztrów ale yny jom powoniały i ôstawiyły. Borajstwo se pomyślało że eli bzuty jom majōm za tak szpetno że wolōm se pońść niż jom zagryźć.

W końcu Szpetno Yntka była mōnkter i citła gibko ze sitowio. Tak gzuła i gzuła aż yntlich zmordowano doszła do jakiś chatki na Koszutce. W chałupie miyszkała staro Angela ze swoim kotym i kurōm. Baba była trocha ślepo betuż ij sie zdało że to je młodo gynś i hned bydōm jajca. Tak chowała yntka pora tydni ale jajec sztyjc nie było. To jednego dnia Angela sie rozeźlyła i wygnała biydnego brzidoka.

Szpetno Yntka ze SztauwajerówYntka uzaś lazła i lazła aż dolazła do Parku Ślōnskigo i tam sie skryła we stŏwku

I tak prziszła jesiyń. Kiejsik Szpetno Yntka dojrzała wielki biołe ptoki co praje chciały wyfurgnyć. Majestatyczne i piykne to były stworzynia. Yntka poczuła ôroz jakoś opaczno wiyńź z tymi ptokami ale gańba ij było za nimi wołać i ôstała sie po cichu. I tak to biydno siedziała cołko jesiyń i zima w kaczoku na Tysiącleciu. A zima praje sie trefiyła srogo i yntka ledwa co dozipała do wiosny.

Na wiosna jak klara zaczła blyndować yntka wypłynyła ze swoji kryjówki we szuwarach

Ôroz zaś dojrzała te gryfne biołe ptoki kiere teroz ze wdziynkiym pływały podle kraja stawu. Yntka małowiela nie dostała hercszlagu ale w końcu powożyła sie zbliżyć ku piyknym stworzyniōm. Boroczka schylyła głowa ze strachu i gańby i wtynczos dojrzała swoji odbici we wodzie. Zamiast brzidkij ynty ujrzała szykownego łabōnda! Była gryfno i wspaniało choby tamte ptoki!

Fest rado zatrzepotała krzidłami i puściyła sie do luftu coby polecieć nazot na Sztauwajery kaj żyła w spokoju i dostojyństwie przez długi lata.

Szpetno Yntka ze Sztauwajerów

Tomcio Paluch
Bojki

Tomcio Paluch

Ônskigo razu było se małżyństwo co ni miało bajtli i fest im było skuli tego niechersko

Jednego razu baba wajała że mogliby mieć bajtla choby tak małego jak paluszek, już to by im stykło coby być szczyńśliwōm familijōm. I tak tyż sie stało, beztuż że baba była trocha lebioda słabego zdrowio, za siedym miesiyncy urodziyła synka małego choby palec. Rodzice nazwali go Tomcio i fest mu przali.

Kiejsik jak synek już trocha podrosnył, fater wziōn Tomcia do lasa po drzewo. Mały skrył sie w uchu konia i roz dwa som zakludziył bryczka ku lasu. Po drodze trefiyli na miejscowego fesztra kiery nie umioł sie nadziwować niezwykłymu synkowi. Chop zaoferowoł że go odkupi od fatra coby go pokazywać w mieście i zarobiać na cudoku. Fater sie nie chcioł zgodzić ale szprytny młody go przekabaciył bo ôbsztalowoł chytry plan. Feszter zaplaciył i wziōn Tomcia na gowa do kapelusza.

Yny trocha ujechali jak młody nasmyśloł że mu niedobrze i musi na chwila slyś

Jak yny feszter postawiył go na ziymi tyn pitnył w barzoły i yntlich skrył sie w muszli ślimoka. Chop wrzeszczoł i ciepoł sie choby wesz na grzebiyniu ale nie znojd Tomcia.  Synka wziyno spani ale ôroz usłyszoł dwóch kradzioków co rozprawiali o tym jako ochabić poblisko fara. Tomcio sie doł do godki i zaoferowoł, że wśliźnie sie na plebanio i bydzie podowoł złodziejōm co yno bydom chcieli. Kradzioki prziwstali sie na pomyślōnek ale jak yny prziszli ku chałupie plebanka i wpuściyli Tomcia do pojszodka, tyn narobiył tela larma, że musieli pitać bo przilazła chrubo kucharka uzbrojono w epny fyrlok.

Tomcio PaluchTomcio poszoł do stodoły bo już był fest wykamany. Legnył se na sianie i społ twardo aż sie kapnył że oto je w bachōrzu krowy co to zaczła szkubać słoma i przi tymu połkła małego. Jak Tomcio zacznył jaszczeć! Wrzeszczoł tak, że aż plebanek przilecioł i  kozoł zabić krowa bo mu sie pozdało że coś je z niom nie echt i chyba jom dioboł opyntoł skoro słyszeć nieludzki wrzaski z pojszodka. Krowa poćwiartowali a żołōndek wyciepli podle lasa.

A praje tam szubrzikowoł głodny wilk kiery zaros chapsnył miynso

Szprytny Tomcio ôbsztalowoł nastympny plan – podpuściył wilka że go zakludzi do jednego kamerlika kaj sie nażere do syta najzocniejszych maszketów. A młody oczywiście mioł na myśli swój dōm. Wilk warto porajtowoł do chałupy Tomcia, wparzył do spiżarnie i zacznył wyjodać wuszty i szpyrki. Wtedy Tomcio zacznył głośno wrzeszczeć i przilecioł fater kiery migiym zaciukoł wilka i uwolniył syna z bebechów.

Taki to mecyje mioł nasz pomysłowy miglanc. Ale po tym wszyskim Tomcio postanowiył że już na zawsze sie ôstanie z rodzicami i nie bydzie wiyncy wynokwiać ôstud.